Odrestaurowany w 2004 roku

Kierownictwo prac: mgr Elżbieta Przebirowska
Zespół: Tadeusz Galant, Janusz Spyrczyński, Bogdan Seweryn

Opis inwentaryzacyjny:
Nagrobek Pelagii Bujalskiej znajduję się na Cmentarzu Katedralnym przy ul. Mickiewicza w Sandomierzu. Nagrobek ma formę prostokątnego postumentu zakończonego krzyżem. Ustawiony został na podwójnej plincie, która sprawa wrażenie schodów. Dolna plinta, w czasie konserwacji wydobyta z ziemi ma zbliżoną szerokość do górnej. Na nich ustawiony jest cokół zakończony od góry profilowaną listwą. Na jego frontowej stronie znajduje się cofnięta płycizna z napisem o następującej treści:

D.O.M
Pelagii z Wilkońskich
BUJALSKIEJ
zmarłej
dnia 24Sierpnia 1842 .roku
w Wieku życia lat 19-cie
stroskany Mąż z Córką
ten pomnik kładą proszą
Pobożnych o westchnienie
DO BOGA

Na tylnej ścianie nagrobka widnieje napis:

Salomea z Szalapskich
Wilkońska w wieku życia
Lat 54 dni 14 Sierpnia
1852. zmarła

Pierwszy z napisów został wykonany bardzo urozmaiconą czcionką i jest wysokiej klasy. Późniejsza inskrypcja była dopisana niewprawna reką/ składnia napisu też nie jest poprawna/. Na cokole znajduje się nastawa z czterema akroterionami w narożnikach, między którymi znajdują się tympanony wykończone od góry płaską listwą. Każda ze ścian nagrobku ma trochę inną dekorację wynikającą z barku umiejętności wykonawcy. Całość obiektu jest zwieńczona prostym, niedużym krzyżem. Nagrobek racji nieudolności formy należy przypisać ludowemu kamieniarzowi-samoukowi. Nagrobek Pelagii Bujalskiej powstał po 24 sierpnia 1842 roku. Ma charakter ludowy. Wzorowany był na podobnych formalnie obiektywach znajdujących się na Cmentarzu Katedralnym /Franciszka Schucha z 1832 r., Katarzyny Mizaryuszowej z 1834 r., Pawła Mareckiego z 1852 r.,/ oraz na obiekcie z cmentarza parafialnego Górach Wysokich/Szczepana Ulrych/. Tamte jednak są znacznie wyższej klasy artystycznej. Wysokiej jakości jest inskrypcja na frontowej ścianie nagrobka. Może to świadczyć o tym, nagrobek napis na nim są dziełem dwóch osób. Obiekt został wykonany z materiału odpadowego/ zbyt wąska dolna plinta, nieproporcjonalnie mały krzyż, górna plinta ma wyryty napis w części pod postumentem/. Wskazuje to wszystko na to, że obiekt został wykonany w warsztacie lokalnym prawdopodobnie kamieniarza samouka. Ma on ludowy charakter. W roku 1852r. z powodu drugiego pochówku-Salomei Wilkońskiej na tylnej ścianie nagrobka został dodany drugi napis. W 2003 r. został utrącony narożnik nastawy. W 2-3 miesiące potem odłamek, który leżał na nastawie został ukradziony. W 2004 r. nagrobek poddano kompleksowym pracom konserwatorskim, które mają za zadanie przywrócenie go do pierwotnego stanu.